Düzgün CPR üçün 5 yol: bunları hər kəs bilməlidir

Amerika Ürək Assosiasiyası, CPR-in sərgilədiyi üsul üçün yeni məsləhətlər (metodlar) bəyan edib. Təşkilat deyir ki, kiçik bir dəyişiklik ürək tutmasindan (sıxılması) əziyyət cəkən insanların həyatında böyük dəyişiklik edə bilər.

Təxminən 40 il ərzində CPR müalicə kursu insanların üzərində bu bəsit A-B-C instruksiyasını izləməklə təcrübə keçirib. Xəstənin başını arxa tərəfə əyməklə nəfəs yollarını açmaq, burunu sıxmaq və ağızla süni tənəffüs vermək və sonda döş qəfəsini masaj etmək.

Ancaq indi Amerika Ürək Assosiasiyası deyir ki, döş qəfəsini masaj etmək tezliklə bədəndə oksigenlə zənginləşmiş qanın bədən boyu dövr etməsinə kömək edəcək və bu da infakt olmuş insanlar üçün kritik ola bilər. Bu ardıcıllıqla xilasedicilər və fövqəladə heyət personalı indi C-A-B prosesini izləməlidir – döş qəfəsinin masajından başlayaraq, sonra nəfəs borusu və süni tənəffüs. Bu yerdəyişmə yetkinlərə, uşaqlara və körpələrə şamil edilə bilər, amma yenidoğulanlara aid deyil.

Bu təkrar 2010 fövqəladə ürək cərrahiyyəsinə olan yekun hesabatın Amerika Ürək Assosiasiyası tərəfindən nəşr edilmiş bir hissəsidir, bu o təşkilatdır ki, hər 5 ildən bir elmi və ədəbiyyatı hesaba alaraq müalicə kursunu yenidən nəzərdən keçirir. Buna baxmayaraq, dəyişilmiş prosedura nail olmaq bir qədər vaxt alacaq. Amerika Ürək Assosiasiyası Fövqəladə Ürək Cərrahiyyəsinə Qayğı Komitəsinin sədr müavini Monika Kleinman, bu metodları mümkün qədər tez öz təcrübə əhatəsinə, tibb heyətinə və ilk-məsul şəxslərə şamil etmək və yerindəcə reallaşdırmaq planı var və onları “ön sıranın insanları” adlandırır. Kleinman nə qədər tez ürək masajı başlasa, bir o qədər tez daha yaxşı nəticə ola bilinəcəyini bəyan etdi. Geniş əhali arasında laboratoriyalarda aparılmış tədqiqatlar göstərdi ki, əgər insanı 4 dəqiqə ərzində döş qəfəsindən masaj etsələr daha yaxşı olacaq.

Çikaqo yanğınsöndürəni və CPR təlimatçısı Kelly Burns qeyd edir ki, həmin 4 dəqiqə vaxt baxımından əhəmiyyət kəsb edir ki, bu da fövqəladə heyətin sürətli reaksiyasna səbəb olar. O vurğulayır ki, həmin vaxta qədər CPR-in hər hansı bir müşahidəçisinin yerinə yetirdiyi iş dəyişiklik edə bilər.

Burns qeyd edir ki, “Erkən fəaliyyət kritikdir”. Xüsusilə də o şəhərlərdə ki, nəqliyyat və hündürmərtəbəli binalar travma vaxtı, hətta hər dəqiqə mühüm hesab olunan ən sürətli reaksiyanı (qıcıqlanmanı) ləngidə bilər. O bildirir ki, CPR-a ehtiyacı olan vaxt ən yaxşı reaksiya sürətli olanıdır,

“Müasir dünyada kimsə 911-ə zəng edərkən, sən ehtiyacı olan insana döş qəfəsindən masaj etməyə başla” tövsiyyəsini verir. Kleinmanın dediyinə görə, ürək tutmaları olan qurbanların 1/3-i ətrafdakı insanlardan kömək alır.

Müalicə kursunun, köhnə üsulla müalicənin, və ya hər hansı şübhələrin dəyişməsinə baxmayaraq, Burns deyir ki, hər kim cəhd etsə də CPR tərəddüd içindədir.

“İnsanlar könülsüz olaraq qaçıb kömək edirlər, xüsusilə də əgər həmin şəxs ailə üzvü və ya dost deyilsə”, Burns əsas həftəlik prinsiplərdə qeyd edir. “Belə vəziyyətlərdə vətəndaşın edə biləcəyi tək səhv gözləmək və tamamilə heç nə etməməkdir”.

Amerika Ürək Assosiasiyasının yeni müalicə kursları bu cür fövqəladə vəziyyətlə üzləşən hər kim olarsa ona kömək etməyi nəzərdə tutur. İdeya – var olmaqdır. Əgər onlar daha yaxşısını öyrənsələr, daha yaxşısıni edəcəklər.